De Grote OmgevingsTest (DGOT) is een grootschalig onderzoek naar de woonbeleving, -voorkeuren, en -keuzemotieven van alle bewoners in de provincie Zuid-Holland. In dit artikel worden enkele highlights als ‘tipje van de sluier’ gepresenteerd. Gemiddeld blijkt 50% van de respondenten te wonen waar ze ook willen wonen. In de woonwijken met een gemengde samenstelling van laag- en hoogbouw woningen wonen de bewoners het minste naar tevredenheid. In het algemeen kan worden vastgesteld dat de trend richting ontspannen wonen, meer ruimte rondom de woning, zeer manifest is. Er zijn grote verschillen in de woon- en woonbelevingsvoorkeuren per leefstijl.

Inleiding

In totaal hebben bijna 50.000 huishoudens in de provincie Zuid-Holland aan het onderzoek van Springco (urban analytics) deelgenomen. DISCvision is gespecialiseerd in het bepalen van de gedrag- en communicatie voorkeuren van consumenten en de keuzes die zij in relatie hiermee maken ten aanzien van het wonen, de woonomgeving en de nagestreefde woonbeleving. DISCvision heeft in het onderzoek de gedrag- en communicatievoorkeuren van respondenten inzichtelijk gemaakt met behulp van een onderzoekmodule die gekoppeld is aan het DISC-model. Het DISC-model is een psychologisch onderzoekmodel. Elk mens is uniek door zijn eigen psychologische kenmerken. Kenmerken die er de oorzaak van zijn dat je je in de ene omgeving of werksfeer beter en in een andere misschien minder op je gemak voelt. Voorkeuren die er ook voor zorgen dat je met de ene persoon beter kunt communiceren dan met de andere. DISC is ontwikkeld door William Marston (1928) en wordt wereldwijd toegepast.

Wat is DISC?

Sommige mensen houden ervan om zaken snel te doen. Zij worden gekenmerkt door een snel, daadkrachtig, interactief en extravert optreden. Daartegenover staan anderen wiens gedrag kan worden omschreven als rustig, terughoudend, voorzichtig en behoudend. Vaak herkennen we ze aan een introverter optreden. De tweede tegenstelling stelt taakgericht tegen over mensgericht. Taakgericht is doel-, resultaat- en ego gericht. De mens gerichte houding vindt juist relaties, warmte, samen en groepsgericht het belangrijkste. Deze vierdeling maakt de complexe werkelijkheid hanteerbaar. De DISC letters staan voor vier persoonsstijlen waarmee de verschillen in het zichtbare gedrag goed kunnen worden samengevat. In dit artikel zult u kennis maken met deze persoon- en leefstijlen.

De rode leefstijl, de D, toont een krachtige en individualistische benadering. Zij hebben een voorkeur voor het wonen op een plek met een stedelijke dynamiek die een anonimiteit verschaft. Zij houden van verrassingen en niet van belemmeringen. Zij creëren graag een visuele persoonlijke status.  De oranje leefstijl legt makkelijk contacten en gaat vitaal om met de mogelijkheden van hun omgeving. Zij zijn creatief en trendvolgend. Niet de beperkingen staan centraal , maar de (nieuwe) mogelijkheden. Levendigheid in hun, multi-culturele, omgeving is belangrijk en enige dynamiek hoort daarbij.

De gele leefstijl, de I, is enthousiast en optimistisch van karakter. Ze houden van gezelschap en de sociale omgeving is erg belangrijk. Zij hebben zelf een druk sociaal leven. Ze hebben een voorkeur voor een buurt, waarin alle levensfasen wonen. De lime leefstijl heeft doorgaans een minder druk sociaal leven en staat voor een beheerste, geduldige en hulpvaardige houding ten opzichte van anderen. De meeste situaties worden voorzichtig en pragmatisch benaderd. In het wonen hecht deze leefstijl hecht aan een gezamenlijke identiteit. Privacy en contact met de buurt zijn in balans.

De groene leefstijl, de S, is gericht op het creëren van veiligheid en zekerheden en streeft die aspecten na binnen de woonomgeving. Men geeft de voorkeur aan wonen in de ‘eigen’ vertrouwde, enigszins afgeschermde, omgeving. De woonomgeving heeft bij voorkeur een eigen veilige groepsidentiteit. De aqua leefstijl is individualistischer en respectvol, weloverwogen, ruimdenkend en diplomatiek met elkaar omgaan is hun basis. De Aqua doelgroep vindt gemengde wijk prima mits normen en waarden duidelijk zijn De woning is privé. Men prefereert woonwijken die rust en ruimte uitstralen.

De blauwe leefstijl, de C, neemt beslissingen op basis van feiten en stelt regels en omgangsvormen als basis voor het functioneren van de interactie met anderen. Zij zijn individualistisch en streven een comfortabele, enigszins luxe, levensstijl na. Men woont het liefst tussen “ons soort mensen”. De paarse leefstijl is extraverter en ambitieus, heeft drive en een visie. Ook de woning en de woonomgeving moeten bijdragen aan deze leefstijl. Het succes en de status wordt afgemeten aan de mate waarin anderen dit kunnen zien en ervaren. Competitie is een belangrijk element in de woonbeleving.

Enkele DGOT insights

In wat voor woonomgeving vinden de respondenten dat zij wonen? In de onderstaande tabel wordt op basis van indexcijfers een indruk gegeven hoe de respondenten onderverdeeld kunnen worden over het soort woonomgeving dat men het beste aan vindt sluiten bij de huidige situatie.

In hoeverre sluiten feitelijk woning en woonvoorkeur op respondent niveau aan bij hun wensen? Hoeveel respondenten hebben dezelfde voorkeur voor de gewenste woonomgeving als de woonomgeving waar ze nu wonen. Gemiddeld blijkt 50% van de respondenten te wonen waar ze ook willen wonen.

Ongeveer 10% woont maximaal een jaar in de huidige woning, terwijl in het totaal 30-35% er tot 5 jaar woont. Voor 5 – 10 jaar is dit rond de 30%, terwijl ruim 30% al 10 jaar of meer op het huidige adres woont. De groene en aqua leefstijlen zijn verhoudingsgewijs het meest honkvast, terwijl de rode en oranje leefstijlen duidelijk in beweging zijn.

Met name de levendige stadswijk lijkt over alle leefstijlen iets onder druk te staan in de woonvoorkeuren. De luxe stads- en woonwijk hebben een positieve ontwikkeling, maar de wens om landelijk te wonen is nog groter. In het algemeen kan worden vastgesteld dat de trend richting ontspannen wonen met meer ruimte zeer manifest is als we het totaal van de onderzoekspopulatie beschouwen. Vermoedelijk zien we hier dus duidelijk het effect van de woon carrière; eerst alleen wonen, dan samen, stijgend inkomen en dan ook kinderen.

Vooral de oudere woonwijken met een gemengde samenstelling van laag- en hoogbouw hebben nadrukkelijk te maken met een laag tot zeer laag wensprofiel. Een meer dan halvering ten opzichte van de feiten, is erg groot. In de onderstaande grafiek is dit verschil voor de woonwijk laag-hoog uitgesplitst naar leefstijl.

Duidelijk is dat voor alle leefstijlen geldt dat er veel mensen zullen vertrekken uit de woonwijk laag-hoog zodra men daar qua aan bod of qua welvaartstatus de mogelijkheid voor heeft. Daar komen dan weer andere groepen, als gevolg van een beperkte keuze, voor in de plaats. De meeste respondenten geven als voorkeur een rustige stadswijk of laagbouw woonwijk op.

De rode en oranje hebben beide een hogere voorkeur voor een diverse buurt met relatief veel interactie. Geel en lime gaan voor samen en de misschien meer gesloten ‘volksbuurt’ van lime; het ‘iedereen kennen’ is de kern van deze voorkeur. Aan de rechter zijde van het model spelen woorden als vrienden en  familie een belangrijke rol. De behoefte aan veel privacy en het wonen tussen gelijkgestemde is het hoogste voor de blauwe leefstijl, die in deze behoefte stevig wordt geflankeerd door de aqua- en paarse leefstijl.

Als bewoners hun wensen kenbaar maken voor een meer ideale woning en de daarin gewenste ruimte kan inzicht ontstaan in elementen die belangrijk zijn voor een toekomstige woning. De paarse, rode en oranje leefstijlen geven relatief meer aan dat zij de eigen hobby-werk-klus ruimte belangrijk vinden. Waar de oranje en gele leefstijlen graag mogelijkheid voor het uitbouwen van de woning willen hebben, willen lime, groen, aqua en paars relatief meer nadruk op een kleine functionele woning.

Bijna 45% van de respondenten heeft al een nagedacht over wonen met zorg. Deze respondenten hebben vaker een lime, groen of aqua leefstijl maar het percentage ligt over alle leefstijlen minimaal rond de 40%. De overige groepen vinden dit vraagstuk iets voor de toekomst.

Conclusie

De DGOT 2018 voor Zuid-Holland heeft heel veel informatie opgeleverd over de mate waarin de leefstijlen bediend worden door huidige woonmilieus, wat er kan verbeteren en welke milieus er gevraagd (gaan) worden. De onderzoeksresultaten kunnen gedetailleerd worden uitgewerkt voor specifieke vraagstukken of het vergelijken van wijken en regio’s. Wij horen graag van u. (pdf versie)

U kunt contact opnemen met Douwe Reitsma van DISCvision.

NB: Het onderzoek is uitgevoerd op initiatief en onder verantwoordelijkheid van Springco te Rotterdam. Springco is een onderneming die zich richt op urban analytics: het beschrijven, analyseren en voorspellen van consumentengedrag in de woon- en leefomgeving. DISCvision is gespecialiseerd in het bepalen van de gedrag- en communicatie voorkeuren van consumenten en de keuzes die zij in relatie hiermee maken ten aanzien van het wonen, de woonomgeving en de nagestreefde woonbeleving.